Hoe werkt de voet?
Een analyse van de voet en het belang van sterke voetspieren.
De voet is letterlijk en figuurlijk het fundament van het menselijk lichaam. De werking van jouw voet is namelijk bepalend voor de rest van jouw lichaam. De specialisten binnen het (medisch) netwerk van het LoopCentrum weten alles over de voet. Op basis van onze kennis analyseren we ook jouw voet én garanderen wij het beste op maat gemaakte schoenadvies. Wij leggen je in dit kennisartikel graag uit hoe de voet precies is opgebouwd en hoe de voet werkt.
De voet is een complex lichaamsdeel met verschillende structuren en functies zoals botten, spieren, gewrichten, gewrichtsbanden, bloedvaten en zenuwen. Om te kunnen wandelen of hardlopen, werken ál deze structuren samen. Naast de mobiliteit van de voet, is ook de stabiliteit ontzettend belangrijk. Onvoldoende stabiliteit heeft namelijk een nadelige invloed op het bewegingspatroon en de functies van enkels, knieën, heupen en de wervelkolom.
De anatomie van de voet
De voet heeft een belangrijke functie tijdens het wandelen of het hardlopen. Daarom bekijken we in dit artikel de anatomie en de functies van de voet. Blessures aan voet, enkel, achillespees komen regelmatig voor. Zowel bij hardlopers als bij wandelaars.
Laten we eerst eens kijken naar hoe de voet precies is opgebouwd: de voet bestaat uit 26 botten die bij elkaar gehouden worden door spieren, pezen en ligamenten. De spieren zorgen voor stabiliteit en flexibiliteit. De botten zijn onder te verdelen in:
De voetwortel
- De voetwortel bestaat uit de botten tussen het onderbeen (scheenbeen en het kuitbeen), en de vijf middenvoetsbeentjes. Het enkelgewricht verbindt het scheenbeen en kuitbeen met de voet.
- De voetwortel zorgt voor het naar binnen en naar buiten kantelen van de voet.
- Tijdens het hardlopen op een ongelijkmatig terrein zorgt o.a. de voetwortel voor de stabiliteit van de voet.
De middenvoet
- De middenvoetsbeentjes lopen over de voet en bestaan uit 5 botten die verbonden zijn met de tenen.
De tenen
- De tenen zijn opgebouwd uit elk 3 kootjes (de grote teen heeft 2 kootjes).
- De teenkootjes geven stevigheid en de tenen bieden stabiliteit net voordat de voet wordt opgetild.
- De buig- en strekpezen die hechten aan de teenkootjes zorgen voor evenwicht tijdens het (hard)lopen.
Ligamenten, spieren en pezen in de voet
Verder bestaat een voet uit ligamenten, dit zijn bundels van bindweefsel die om het gewricht lopen. Ze zorgen voor stevigheid en stabiliteit. Als je bijvoorbeeld door je enkel gaat kan een ligament opgerekt worden, waardoor deze beschadigd raakt.
De spieren zorgen voor stabiliteit en flexibiliteit (beweging) van de voet. Veel voetspieren vinden hun oorsprong in het onderbeen en hechten aan de voet of tenen. Pezen verbinden de spieren met het bot. Aan de bovenkant van de voet (voetrug) zitten voetspieren en voetpezen die zorgen voor het strekken van de voet (naar je toe trekken) en de buitenwaartse beweging van de voet.
Aan de onderkant van de voet (de voetzool) liggen de spieren die zorgen voor buiging van de tenen en het naar binnen toe bewegen van de voet (inversie). Er zijn nog meerdere spieren die aanhechten aan de binnen- of buitenkant van de voet, waardoor de voet ook opzij bewogen kan worden.
Het belang van sterke voetspieren
Doordat de voetspieren relatief gezien klein zijn (in vergelijking met bijvoorbeeld de bovenbeenspieren) is het belangrijk dat deze sterk genoeg zijn om de voet efficiënt te kunnen laten afwikkelen (buigen en strekken) tijdens het hardlopen.
Bij onvoldoende stabiliteit in de voet, heeft deze de neiging om naar binnen te klappen. Deze beweging wordt pronatie genoemd. Als de voet te veel naar binnen kantelt, dit noemen we overpronatie, kan dit leiden tot overbelastingsblessures. Het onderbeen is dan onvoldoende in staat om de schokbelasting van het hardlopen op te vangen. Er kunnen klachten ontstaan aan de voet, maar de klachten kunnen ook doorwerken in de rest van het onderlichaam. Bijvoorbeeld overbelasting van knie, heup en/of onderrug.
